In gesprek met Paul van Dongen

En de winnaar is….

Onze mede-wijkbewoner  Paul van Dongen won onlangs de derde prijs met zijn gedicht in de dichtwedstrijd Roep om Vrede. De wedstrijd was georganiseerd door het Beraad van Kerken, in samenwerking met Huis73 en hield verband met de Vredesweek. Reden om nader kennis te maken met Paul.

We treffen een enigszins krakkemikkige man van bijna 79. Dat krakkemikkige zal niet lang duren: Paul heeft pas een knieoperatie ondergaan. Lastig, maar zijn geest en spraakvermogen hebben nauwelijks te lijden. Paul is geboren in Eindhoven. Toen hij een jaar of 16 was en in Valkenswaard op school zat, ontwaakte bij hem de zin in poëzie en daar startte zijn leeshonger. Vooral het werk van Martinus Nijhof weet hem te bekoren en hij vindt het jammer dat hij destijds niet in de Martinus Nijhofstraat is komen te wonen. Overigens voelt Paul zich als een vis in het water in de Karel Doormanlaan, want ook geschiedenis interesseert hem bovenmate. In zijn werkzaam leven was Paul psychiater  in Coudewater. Hij roemt de sfeer die in zijn tijd in die psychiatrische inrichting heerste. Er werd keihard gewerkt in een uitstekende sfeer. Er werd geëxperimenteerd met diverse soorten behandelingen en de kameraadschap onder de geneesheren en behandelaars was groot, mede door de leiding van directeur Jongmans. Veel mensen uit de medische staf van Coudewater waren of zijn nog steeds woonachtig in onze wijk.

Het is niet verwonderlijk dat Paul naast zijn werk zo’n bevlogen belangstelling heeft voor poëzie en proza. De familie van moederskant heette Vesters en die familie was vooraanstaand bij de Volkskrant en later ook bij Het Huisgezin, het latere Brabants Dagblad. In zijn jonge jaren heeft Paul met drie meisjes verkering gehad. Hij stuurde op een postbriefkaart hetzelfde liefdesgedicht aan die drie voormalige vlammen, maar er reageerde er maar één: zijn huidige vrouw. Ze kregen samen vier kinderen. Paul heeft tot nu toe 400 gedichten geschreven, vaak bij een speciale gelegenheid. De mooiste gedichten ontstaan bij hem als hij in een soort droomwereld terecht komt. Het ontstaan daarvan heeft tijd nodig.

Zoals gezegd, is Paul een echt leesbeest. Hij is lid van vier leesclubs: de Vestdijkclub, een middeleeuwenclub, de BijBomansclub en een poëzieclub. Paul heeft alles van Vestdijk gelezen. Hij betreurt het dat de huidige jeugd zo weinig belangstelling heeft voor literatuur.

De vrouw van Paul is actief op een andere manier. Zo was zij lange tijd proost van de bekende Lieve Vrouwe Broederschap in ’s-Hertogenbosch en zo deelt dit echtpaar ook de belangstelling voor geschiedenis en traditie. Ook op andere terreinen is Paul’s vrouw actief, zij is vier jonger. Een moeilijke tijd voor het gezin was een periode waarin een van de kinderen een zeer ernstig ongeval overkwam, gelukkig is dat allemaal goed gekomen.

Paul is reuzeblij met onze wijk: rustig en toch alle cultuurmogelijkheden vlakbij huis. Hij heeft met zijn vrouw samen grote reizen gemaakt, thuis leest hij vooraf en erna over bijna alles wat hem in die verre landen overkomt. Hij was vele jaren betrokken bij de Film en Psychiatrie-activiteiten in de Verkadefabriek en op Voorburg. Veel mensen kennen hem daarvan. Paul is een belezen en tevreden mens en hij hoopt nog lang in de Karel Doormanlaan te kunnen blijven!        

 Onderstaand gedicht schreef hij naar aanleiding van de gewelddadigheden in Israël in oktober 2023: 

In een vreselijk tumult zijn ze verstoord, groeien niet meer, hun stilstand definitief.
De haat, het geweld, waren blindelings.
Er was geen enkele deernis.

De lijken lagen verspreid langs de weg
Hun zielen vlogen naar een derde land.
Ze zijn gezien en gehoord. O, lux aeterna.
Ze doen niet meer mee.            

Gerrit Mol